Tiền thân là Cục Kiến thiết cơ bản được thành lập ngày 9/10/1961 tại Nghị Định 160-CP của Hội đồng Chính phủ. Trải qua hơn 60 năm hoạt động Cục Quản lý đầu tư xây dựng có bề dày truyền thống gắn liền với những trang sử vẻ vang, hào hùng và oanh liệt của ngành Giao thông vận tải (GTVT).

Sau sự kiện Vịnh Bắc Bộ (5/8/1964), đế quốc Mỹ ngang nhiên tiến hành chiến tranh phá hoại miền Bắc nước ta, tập trung máy bay, tàu chiến đánh phá ác liệt hệ thống giao thông vận tải nhằm ngăn chặn sự chi viện của hậu phương lớn miền Bắc xã hội chủ nghĩa vào chiến trường miền Nam, khoảng 70%-80% số bom đạn địch ném xuống là nhằm vào các mục tiêu GTVT.

Trong tình hình đó, chống chiến tranh phá hoại miền Bắc của đế quốc Mỹ và chi viện cho giải phóng miền Nam, công tác bảo đảm GTVT đã trở thành một nhiệm vụ chiến lược, mang tính sống còn đối với sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta lúc bấy giờ. Các lực lượng của ngành GTVT cùng nhân dân các địa phương và lực lượng vũ trang bám trụ kiên cường và ứng cứu đảm bảo GTVT với tinh thần và quyết tâm “Tất cả vì tiền tuyến”. “Sống bám cầu bám đường, chết kiên cường dũng cảm”. “Đơn vị là quê hương, cầu đường là trận địa”. “Địch phá ta sửa, ta đi. Địch lại phá ta lại sửa, ta đi”. “Địch phá ta cứ đi”.

Những công trình giao thông với từng cây cầu, từng con đường… đã được xây bằng niềm tin, ý chí, sự dũng cảm, trí thông minh, sức sáng tạo và thấm đẫm mồ hôi, sự hy sinh xương máu của lớp lớp đội ngũ cán bộ, công nhân, thanh niên xung phong... ngành GTVT. Những con đường như đường 20-Quyết thắng, đường mòn Hồ Chí Minh huyền thoại... đã tạo thành một hệ thống giao thông liên hoàn, thống nhất, đảm bảo chất lượng, đáp ứng hiệu quả các chiến dịch đánh địch, góp phần quan trọng vào giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Sau đại thắng mùa xuân 1975, đất nước ta bước vào kỷ nguyên mới: “Độc lập, thống nhất và xây dựng chủ nghĩa xã hội”. Cùng với nhân dân cả nước, các lực lượng ngành Giao thông vận tải bắt tay vào công cuộc kiến thiết đất nước. Khẩu hiệu “Năng suất, chất lượng, hiệu quả” trở thành phong trào thi đua khắp toàn ngành lúc này. Từ năm 1986 đến nay, thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, ngành GTVT tiếp tục lập nhiều thành tích mới bằng những công trình chất lượng, mang tầm vóc thế kỷ, đã và đang được đầu tư, xây dựng trên khắp đất nước như: các cầu Thăng Long, Chương Dương, Thanh Trì, Vĩnh Tuy, Thuận Phước, Mỹ Thuận, Cần Thơ, Rạch Miễu, Hàm Luông, Bãi Cháy...

Các trục đường thăng Long - Nội Bài, QL 1A, QL 5, QL 51, đường Láng - Hòa Lạc, đường Hồ Chí Minh, Đường hầm xuyên đèo Hải Vân, đường hầm Thủ Thiêm; Sân bay quốc tế Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng; Xây dựng Metro Bến Thành - Suối Tiên, Dự án đường sắt đô thị nội đô: Cát Linh-Hà Đông…; Nhiều tuyến đường cao tốc đã và đang được đầu tư, xây dựng như: Đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình; TP.Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây, Hà Nội - Hải Phòng, Đà Nẵng - Quảng Ngãi…. Những công trình GTVT đó đã thực sự trở thành những dấu mốc lịch sử quan trọng, những tượng đài của thế kỷ, minh chứng cho những thành quả to lớn, vẻ vang của ngành GTVT.

Trước yêu cầu mới, ngày 1/10/2022, Cục Quản lý xây dựng và chất lượng công trình giao thông chính thức mang tên Cục Quản lý đầu tư xây dựng. Bộ trưởng Bộ GTVT đã ký Quyết định 1223/QĐ-BGTVT quy định chức năng nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Cục Quản lý đầu tư xây dựng.

Với đường lối lãnh đạo sáng suốt, chủ trương chính sách đúng đắn của Đảng và Nhà nước; Với trách nhiệm của cơ quan tham mưu cho lãnh đạo Bộ GTVT trong công tác Quản l‎ý xây dựng và chất lượng công trình giao thông, thực hiện nhiệm vụ trọng tâm Bộ đề ra là “Tiến độ xây dựng, chất lượng và giá thành công trình”; Với tinh thần “Dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm” và phát huy truyền thống anh hùng “Dũng cảm, thông minh, sáng tạo” của ngành GTVT, nhìn lại chặng đường phát triển đã qua, cán bộ, công chức, viên chức Cục Quản lý đầu tư xây dựng vinh dự và tự hào vì đã, đang và sẽ có những đóng góp không nhỏ và vô cùng quan trọng vào thành tựu chung của ngành GTVT và sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xứng đáng với truyền thống vẻ vang của các thế hệ Giao thông vận tải Việt Nam.